تخمدان‌های تنبل

تنبلی تخمدان اصطلاحی عامیانه است و بسیاری از زنان با این مشکل مواجه‌ هستند. این عارضه شامل تخمدان‌هایی می‌‌شود که به دلایل مختلفی از کار افتاده‌‌اند.«یائسگی زودرس ، توقف رشد تخمدان‌ها و قاعدگی 2 الی 3 ماه یک‌بار از جمله موارد تنبلی تخمدان‌ است.»

دکتر ابوطالب صارمی، فوق تخصص نازایی در گفتگو با «جام‌جم» می‌گوید: گاهی دختران به دلیل تولید نشدن محرکه‌ای برای رشد تخمدان از سوی مغز، عادت ماهیانه نمی‌شوند که به آن آمنوره می‌گویند و عده‌ای دیگر با این که تخمدان دارند، ولی سلول‌های تولیدمثل در آنها شکل نیافته و در نتیجه اوایل بلوغ یا پس از چند سال با قطع ناگهانی قاعدگی مواجه می‌شوند که به آن یائسگی زودرس گفته می‌شود که می‌تواند به‌دلیل ژنتیک، جراحی یا اشعه‌درمانی باشد. به گفته وی اگر به تخمدان افرادی که تحت درمان اشعه‌درمانی هستند اهمیت داده نشود، آنها رو به تنبلی می‌روند و بعدها قطع عملکرد (تولید تخمک)‌ در آنها رخ می‌دهد.

دکتر صارمی درخصوص تخمدان‌های پلی‌کیستیک خاطرنشان می‌کند: تنبلی تخمدان به 2‌بخش تخمدان‌های پلی کیستیک و تخمدان‌های مولتی‌کیستیک تقسیم می‌شود که در تخمدان‌های پلی‌کیستیک قاعدگی‌ها نامنظم و به صورت هر 2‌الی 3 ماه یک‌بار رخ می‌دهد که چاقی و رویش موهای زائد نیز از علائم آن محسوب می‌شود.

در این بیماری کیست‌های متعدد ریز یک سانتی‌متری همچون گردنبند مرواریدی اطراف تخمدان را احاطه کرده‌اند.

طبق تحقیقات صورت گرفته در جوامع شرقی بخصوص در رنگین پوست‌ها (مثل ایرانی، هندی و آریایی‌نژادها)‌ زمینه این بیماری بیشتر از سفید‌پوست‌هاست، پس شانس این افراد نیز در ابتلا به نازایی، سرطان رحم و پستان بالاست.

به گفته این پزشک، دختران نیز دچار تخمدان‌های پلی کیستیک می‌شوند و هرازگاهی خونریزی‌های غیرطبیعی آنها باعث می‌شود با لخته‌های شدید خون مواجه شوند که به پزشک مراجعه می‌کنند و در این مواقع پزشک خونریزی را قطع و تنبلی را بظاهر تا پس از ازدواج مخفی نگه‌می‌دارد و وقتی بیمار خواهان فرزند باشد، متخصص با تدابیر در نظر گرفته شده از تولید کیست‌های ریز توسط تخمدان ممانعت به عمل می‌آورد و شرایط بزرگ شدن یک کیست کوچک در اطراف تخمدان (تاول)‌ را مهیا می‌کند تا بیمار شرایطی همانند زن بالغ و سالمی که در روزهای 12 الی 14 قاعدگی یکی از این تاول‌های بزرگش (کیست)‌ می‌ترکد و تخمک آزاد کرده و قاعده می‌شود، داشته باشد تا شانس حاملگی بالا برود.

علل تخمدان‌های پلی کیستیک

دکتر صارمی درخصوص این‌که چرا تخمدان‌های پلی‌کیستیک به وجود می‌آیند، می‌گوید: در این باره تئوری‌های فراوانی وجود دارد،‌ ولی دلیل صددرصدی وجود ندارد، اما می‌توان ژنتیک، تغذیه و تاثیر محیط را از دلایل آن برشمرد.

شرایط متفاوت دختران

طبق بررسی‌های صورت‌گرفته، سن بلوغ در دختران متفاوت است و دختران مناطق حاره سریع‌تر از دیگر دختران در 10 تا 11 سالگی به بلوغ می‌رسند، ولی در کشورهای اسکاندیناوی سن بلوغ دختران 16 تا 20 سال است.

دکتر صارمی در این خصوص، گرما و آفتاب را یکی از دلایل زودهنگام بلوغ ذکر می‌کند و می‌افزاید: این سن در ایران در حد وسط قرار دارد، ولی اگر در کشوری همچون ایران دختر تا 16 سالگی به بلوغ نرسید باید به پزشک متخصص مراجعه کند.

دیر یا زود قاعده شدن دختران می‌تواند یکی از علائم تنبلی تخمدان محسوب شود. این پزشک فوق‌تخصص اذعان می‌کند: اگر دختران هنگام قاعدگی اختلال خونریزی نداشته باشند، ‌ولی دائم در حال چاق شدن باشند مراجعه به پزشک غدد یا متخصص زنان ضرورت دارد،‌ چون یکی از دلایلی که باعث ایجاد تخمدان‌های پلی‌کیستیک می‌شود بیماری‌ای به نام مقاومت به انسولین است. در برخی به علت این که انسولین آنها فعال نیست، قند سوخته نمی‌شود و در نتیجه به چربی تبدیل می‌شود و چون قندی در خونشان نیست همیشه گرسنه‌اند.وی تصریح می‌کند: این چاقی‌ها مقاومت نسبت به انسولین خود را با تنبلی تخمدان نشان می‌دهند. پس انجام آزمایش هورمون و تست قند خون ضرورت دارد.

دکتر صارمی با اذعان این که لکه‌بینی نیز می‌تواند از علائم تنبلی تخمدان باشد، می‌افزاید: گاهی لکه‌بینی‌ها می‌تواند به دلیل نقص تولید پروژسترون یا جسم زرد باشد که پیش از قاعدگی رخ می‌دهد و از مشکلات هورمونی محسوب می‌شود، ولی لکه‌بینی‌های پس از قاعدگی می‌تواند بر اثر کمبود هورمون استروژن باشد که پولیپ داخل رحم یا فیبروم را به همراه خواهد داشت.

توصیه‌های پزشکی

بهتر است دختران و زنان پس از مشاهده عدم نظم در سیکل ماهانه خود یا هنگام مشاهده رویش موهای زائد و درد پستان هنگام قاعدگی به پزشک مراجعه کنند و وضعیت خود را کنترل کنند،‌ چرا که تنبلی تخمدان درمان قطعی ندارد و بیمار تا وقتی از دارو استفاده کند قاعدگی منظم خواهد داشت و گاهی با قطع درمان، خونریزی تا حدی می‌رسد که خطر مرگ را برای فرد به همراه خواهد داشت.

دکتر صارمی می‌گوید: قرص‌های ضدبارداری می‌تواند بهترین درمان این بیماری محسوب شود و این افراد باید تا زمان یائسگی از این قرص‌ها استفاده کنند.